Enflasyon Direniyor
Türkiye'de tüketici fiyatlarına dair son veriler, ekim ayında dikkat çekici bir şekilde artış gösterdi. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), aylık bazda yüzde 3,43 artarken, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,94'lük bir artış kaydetti.
Bu verilere göre, yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 61,36, yurt içi üretici fiyatlarında ise yüzde 39,39 olarak belirlendi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından sunulan verilere göre, ekim ayı itibarıyla 12 aylık ortalama hesaplamalarıyla, tüketici fiyatları yüzde 54,26, yurt içi üretici fiyatları ise yüzde 58,46 oranında artış gösterdi. Bu veriler, ekonomistlerin dikkatini çekiyor ve enflasyonun hedeflerin üzerinde seyrettiğine işaret ediyor.
Yeniden Değerleme Oranı Yükseldi
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen yeniden değerleme oranına dayanan Yİ-ÜFE, ekim ayı sonunda 12 aylık ortalama değerlendirmesine göre yüzde 58,46 artış gösterdi. Bu oran, vergi, harç ve ceza miktarlarının her yıl yeniden değerleme oranı kadar artması öngörülen çeşitli vergi ve harçlarla ilgili kanunlara yansıtılıyor.
Sanayi Sektöründe Değişen Trendler
Ekim ayında, sanayinin dört ana sektörünün yıllık bazdaki değişimleri dikkat çekiciydi. Madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 69,21, imalatta yüzde 53,74, su temininde ise yüzde 72,72 oranında artış yaşanırken, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 40,19'luk bir azalış gözlemlendi. Ana sanayi gruplarına bakıldığında, ara malında yüzde 45,58, dayanıklı tüketim malında yüzde 61,37, dayanıksız tüketim malında yüzde 67,47, sermaye malında ise yüzde 65,19 artış kaydedildi. Enerji sektöründe ise yüzde 12,91 oranında bir azalış görüldü.
Küresel Gıda Fiyatları ve Türkiye'nin Durumu
Küresel gıda fiyatları gerilerken, Türkiye'de yıllık enflasyon hala yüksek seviyelerde seyrediyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, ekim ayında küresel gıda fiyatları yüzde 11 düşüş yaşadı. Bu, dünya genelinde gıda fiyatlarının 12 aydır süren bir düşüş eğilimini sürdürdüğünü gösteriyor. Özellikle şeker, tahıl, bitkisel yağlar ve et fiyatlarındaki düşüşler, bu düşüşün ana nedenlerinden biri olarak öne çıkıyor.
Kira Artış Oranları
Ekim ayının enflasyon verileri açıklandığında, iş yerlerine yapılacak kira artış oranı da belirlendi. Kira kontratları bu ay sona eren işletmeler, kiralarını yüzde 54,26 oranında artırarak ödemelerini gerçekleştirecekler. Geçen ay bu oran yüzde 55,30'du. Konut kira artış oranı ise 2 Temmuz 2024 tarihine kadar yüzde 25 olarak belirlendi.
Ekim Ayında Fiyatı En Çok Artan Ürünler
Tüketici fiyatlarına göre, ekim ayında fiyatı en fazla artan ürün yüzde 22,4 ile "çocuk giyimi" olarak belirlendi. Bu ürünü yüzde 17,73 ile demir yolu ile şehirler arası yolcu taşımacılığı, yüzde 16,84 ile kadın giyimi, yüzde 16,14 ile kadın ayakkabısı ve yüzde 10,78 ile yumurta izledi. Diğer ürünler arasında erkek giyimi yüzde 10,2, şekerlemeler, çikolatalar ve kakao ürünleri yüzde 9,47, sebzeler (patates ve bazı yumru bitkiler hariç) yüzde 9,15, kuzu eti yüzde 8,83, kuru meyve ve sert kabuklu yemişler ise yüzde 8,57 ile fiyatı en çok artış gösteren ürünler arasındaydı. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü yüzde 12,97 ile hava yoluyla yolcu taşımacılığında yaşandı, bu ürünü yüzde 5,69 ile taze meyveler takip etti.