Fransa ve İsrail Arasındaki Diplomasi Sınavı: UCM Kararına Rağmen İş Birliği Sürecek

Fransa, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve diğer üst düzey yetkililer hakkında çıkardığı tutuklama emirlerine rağmen, İsrail ile iş birliğine devam edeceğini duyurdu. Paris'ten gelen bu açıklama, uluslararası hukuk ve diplomasi alanında tartışmaları yeniden alevlendirdi.

Fransa’dan İsrail’e “Diplomatik Dokunulmazlık” Mesajı

Fransa Dışişleri Bakanlığı, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, İsrail’in UCM üyesi olmaması nedeniyle Başbakan Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın, mahkemenin çıkardığı tutuklama emrinden muaf olduğunu bildirdi. Açıklamada, “Fransa, Ortadoğu’da barış ve güvenliği sağlamak amacıyla İsrail Başbakanı Netanyahu ile yakın çalışmaya devam edecektir” ifadelerine yer verildi.

Bu açıklama, UCM’nin 21 Kasım’da aldığı kritik kararın ardından geldi. Mahkeme, Gazze'deki savaş ve Ekim 2023 saldırıları nedeniyle Netanyahu, Gallant ve Hamas’ın askeri lideri Muhammed Deif’i savaş suçları ve insanlığa karşı suç işlemekle itham etmişti.

İnsan Hakları Örgütlerinden Sert Eleştiriler

Fransa’nın tutumu, insan hakları örgütlerinin tepkisini çekti. Uluslararası Af Örgütü, Paris’in Netanyahu’yu tutuklamama kararını “hukukun üstünlüğüne aykırı” olarak nitelendirdi ve “Fransa’nın yargı yetkisine giren herkesin mahkemeye teslim edilmesi gerektiğini” belirtti.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Avrupa Medya Direktörü Andrew Stroehlein, sosyal medya platformu X’te yaptığı paylaşımda, “Hiç kimse görevde olduğu için UCM tutuklama emrinden muaf tutulamaz - ne Netanyahu, ne Putin, hiç kimse” diyerek Fransa’yı açıkça eleştirdi.

Fransa’nın UCM Kararına Yaklaşımı Tartışma Yarattı

Fransa Başbakanı Michel Barnier, bu hafta parlamentoya verdiği demeçte uluslararası hukuka bağlı kalacaklarını söylerken, çelişkili ifadeler dikkat çekti. Aynı gün Fransa Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklama ise Paris’in İsrail ile “uzun süreli dostluğu” gerekçe göstererek iş birliğini sürdüreceğini teyit etti.

Bu yaklaşım, İsrail ve Hizbullah arasında sağlanan ateşkesin ardından gelmesiyle daha fazla anlam kazandı. Ateşkes, ABD ve Fransa’nın ara buluculuğunda sağlanmıştı. Ancak bu gelişme, Fransa’nın İsrail ile ticari ve diplomatik ilişkilerini ön planda tutmak için uluslararası yükümlülüklerini göz ardı ettiği eleştirilerini de beraberinde getirdi.

Avrupa’da Farklı Tutumlar: UCM’ye Destek ve Tepkiler

Avrupa Birliği’nin dış politika şefi Josep Borrell, mahkemenin kararlarına saygı duyulması gerektiğini belirtirken, İtalya gibi ülkeler UCM kararına dair daha temkinli bir tutum sergiledi. G7 ülkeleri arasında ortak bir tutum arayışı sürerken, ABD, Netanyahu hakkındaki yakalama kararını “çirkin” olarak nitelendirerek açıkça kınadı.

Fransa-İsrail İlişkilerinde Diplomasi Dengesi

Uzman Görüşü: Fransa’nın Stratejisi Riskli mi?

Uluslararası ilişkiler uzmanı Dr. Claire Dupont, Fransa’nın yaklaşımını şu sözlerle değerlendirdi:
"Fransa, İsrail ile dostane ilişkileri koruma adına UCM’nin kararlarını görmezden geliyor olabilir. Ancak bu durum, Paris’in insan hakları konusundaki duruşuna zarar verebilir."