HİNDİSTAN : HİNDULAR VE HRİSTİYANLAR ARASINDA GERGİNLİK KONTROLDEN ÇIKTI
Uzun süredir etnik gruplar arasındaki sorunları çözemeye ve gerginlik ve huzursuzluk Hindistanın Hitleri lakaplı Narendra Modi iktidarı ile artmaya devam ediyor.
Son büyük gerginlik ise Mayıs ayı başında Hindistan'ın kuzeydoğusundaki Manipur eyaletinde rakip etnik gruplar arasında yaşanan şiddet olayları 130'dan fazla kişinin ölümüne ve 60,000 kişinin de evlerini terk etmesine neden oldu.
Yakın zamanda yaşanan şiddet olaylarında kiliseler ve tapınaklar hasar gördü ya da yıkıldı; milletvekilleri saldırıya uğradı, dışişlerinden sorumlu devlet bakanı RK Ranjan Singh'e ait bir ofis tahrip edildi ve bir kalabalık başkent Imphal'deki evini ateşe verdi.
Geçen ay ise Manipur'dan üçüncü kez milletvekili seçilen ve hükümetin kabile işlerinden sorumlu danışmanı olan Vungzagin Valte saldırıya uğradı ve Delhi'deki özel bir hastanede başından aldığı yaranın tedavisi sürüyor.
Şiddeti ne tetikledi?
Manipur'daki toplumsal şiddet, eğitim, istihdam ve diğer ekonomik faydalara erişim konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle patlak verdiği bildiriliyor.
Eyalette yaşayan 3,5 milyon kişinin %50'sinden fazlasını oluşturan Meitei topluluğu, "tarifeli kabile" olarak tanınmayı talep etti. Anayasal olarak tanımlanan bu statü, tarihsel yapısal eşitsizlik ve ayrımcılıkla mücadele etmeyi amaçlayan bir pozitif ayrımcılık türü, Hindistanda bazı devlet işlerini, eğitim fırsatlarını ve seçilmiş koltukları "tarifeli kabileler" olarak kategorize edilenlere ayırıyor.
Büyük ölçüde Hindu bir topluluk olan Meitei'ler bu statüyü almak istiyor. Manipur Yüksek Mahkemesi hükümetten Meitei'lerin talebini değerlendirmesini emreden bir karar çıkarmıştı.
ANcak, çoğunluğu Hıristiyan olan Kuki ve Naga kabilelerinin üyeleri, halihazırda eyalette baskın topluluk olduklarına inandıkları Meitei'lere tanınan hakların olası genişletilmesine karşı protesto başlattı. Kuki ve Naga, Manipur nüfusunun yaklaşık %40'ını oluşturuyor ve şu anda kendilerine Manipur'un yaklaşık %75'ini kaplayan tepelerde ve ormanlarda toprak sahibi olma hakkı veren tarifeli kabile statüsünden yararlanıyorlar.
Narendra Modi göreve çağrılıyor
Manipur hükümeti Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin Bharatiya Janata Partisi (BJP) tarafından yönetiliyor. Olayların başlamasından bu yana yüzlerce Hintli sivil toplum grubu şiddeti kınayarak Modi ve BJP'yi harekete geçmeye çağırdı.
"Manipur bugün büyük ölçüde BJP tarafından oynanan bölücü siyaset nedeniyle yanıyor. Daha fazla can kaybı yaşanmadan devam etmekte olan bu iç savaşı durdurma sorumluluğu BJP'ye aittir," diyen gruplar ortak bir açıklama yayınladı açıklamada ayrıca, "Açıkça görülüyor ki BJP'nin rolü, devletteki yerini sağlamlaştırmak için güç ve baskı kullanmaktır. Her iki toplumun da müttefiki gibi davranmak, çözüme yönelik bir diyaloğu kolaylaştırmak için herhangi bir çaba sarf etmeden aralarındaki tarihi gerilim uçurumunu genişletmekten başka bir işe yaramıyor" denildi.
Haziran ayında Hindistan hükümeti Manipur'daki şiddet olaylarını ele almak üzere 51 üyeli bir barış komitesi kurmuştu. Ancak etnik grupları temsil eden örgütler komitede yer almayacaklarını açıkladıkları için komitenin bir işe yaraması beklenmiyor. Olayın ilginç yanı ise Komitenin en önde gelen üyesi tiyatrocu Ratan Thiyam, Indian Express gazetesine verdiği demeçte komitede yer almayacağını ve isminin rızası olmadan komiteye dahil edildiğin, söyleyen Thiyam "Çok fazla şiddet var ve Başbakan Narendra Modi'den henüz tek bir kelime duymadık. Siyasi iradeye ve siyasi güce ihtiyacımız var. Bugün bile çok sayıda insan ölüyor. Hükümet duruma el koymadığı sürece durum endişe verici olmaya devam edecek. Daha önce hiç böyle bir durum görmemiştim," dedi
Devlet ve Güvenlik güçleri Taraf tutuyor
Manipur'da her iki etnik grup da devlet güvenlik güçlerini taraf seçmekle suçluyor.
Manipur'un ağırlıklı olarak Meitei nüfusunun yaşadığı vadi bölgesinde Kukiler, eyalet hükümeti ve polisin Meitei çetelerine yataklık ettiğini iddia ediyor. Buna karşılık, tepe bölgesinde yaşayan Meiteiler merkezi hükümeti Kuki militanlarına karşı müsamahalı davranmakla suçlarken, Eyalet polis teşkilatının Meitei militan gruplarına dağ eteklerindeki Kuki köylerine saldırı düzenlemeleri için desetek ve koruma sağladığına dair raporlar da ortaya çıktı.
Merkezi Yeni Delhi'de bulunan bağımsız bir düşünce kuruluşu olan Rights and Risks Analysis Group'un direktörü Suhas Chakma DW'ye yaptığı açıklamada BJP hükümetinin Manipur başbakanını görevden alması ve şiddeti kontrol altına almak için Hindistan ordusunu görevlendirmesinin tek çözüm olduğunu söyleyen, Chakma, "Asıl önemli olan, tercihen kuzeydoğu bölgesinden partizan olmayan bir grup muhatap atayarak barışın inşası için ciddi bir diyalog kurulmasıdır" , "Ancak, ilk etapta güvenilir bir devlet hükümeti kurulmasına yönelik tedbirler alınmadığı sürece hiçbir diyalog başarılı olamaz."