SGK'nın Yılın İlk Sekiz Ayında Açık
Türkiye'de Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bütçeden aktarılan 535,4 milyar liraya rağmen ilk sekiz ayda 41,1 milyar lira açık verdi. Bu durum, EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) düzenlemesi kapsamında aylık bağlanan yaklaşık 2 milyon yeni emeklinin etkisiyle SGK'nın aktif/pasif sigortalı dengesinin ağustos sonunda 1,68'e kadar düştüğünü gösteriyor.
SGK'nın ocak-ağustos döneminde toplam geliri, devletçe üstlenilen ödemeler için bütçeden yapılan transferlerle birlikte 1 trilyon 317,1 milyar liraya ulaştı, bu da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 118,3'lük bir artış anlamına geliyor. Ancak, emekli aylığı ödemeleri ve sağlık harcamaları gibi giderler de yüzde 112,5 artarak 1 trilyon 358,2 milyar liraya yükseldi.
SGK'nın açık finansmanı için ayrılan 59,2 milyar liralık bütçe ödeneğinin ise ilk sekiz ayda 52,8 milyar lirası kullanıldı. SGK'nın asıl işi olan emeklilere aylık ödeme yapmak ve sağlık hizmetlerini finanse etmek için topladığı prim geliri/aylık ödeme temel dengesi aleyhe döndü.
Sekiz ayda prim gelirleri yüzde 111,7 artışla 867,7 milyar liraya ulaşırken, aynı dönemde emekli aylığı ödemeleri yüzde 114,9 artarak 875,3 milyar lirayı aştı. Geçen yılın aynı dönemine göre prim geliri/aylık ödeme dengesi yüzde 100,6 iken, bu yıl aynı dönemde yüzde 99,1'e düştü.
SGK'nın sağlık giderleri de önemli bir artış gösterdi. Çalışanlar, emekliler ve bunların bağımlılarına yapılan sağlık ödemelerinin tutarı sekiz ayda 331,7 milyar liraya yükselerek geçen yılın aynı döneminin iki katına çıktı.
SGK'nın aktif/pasif gelir dengesi, yani prim geliri elde edilen aktif sigortalı sayısı ile emekli aylığı ödemesi yapılan toplam nüfus arasındaki oran, 1,68 düzeyine kadar düştü. Bu oranın sağlıklı bir aktüeryal denge için dört çalışana bir emekli düşmesi gerektiği düşünülürken, SGK'nın aktif/pasif dengesi oldukça düşük kalmış durumda.
Ayrıca, Türkiye'deki istihdamda kayıt dışılık da önemli bir sorun olarak öne çıkıyor. SGK'nın prim geliri elde ettiği aktif sigortalı sayısı ile Türkiye İstatistik Kurumu'nun istihdamdaki nüfus sayısı arasında yaklaşık 7 milyonluk bir fark bulunuyor. Bu da kayıt dışı çalışmanın ve sigorta primi ödenmeyen kişilerin varlığını gösteriyor ve SGK'nın önemli bir gelirden mahrum kalmasına neden oluyor.