TCMB'nin KKM Sistemi ile Mücadelesi: Yüksek Mevduat Faizleri ve Döviz Kurları
2022 yılında başlatılan Kur Korumalı Mevduat (KKM) sistemi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın ani kur ataklarını engellemek amacıyla hayata geçirilen bir uygulama olarak hizmet verdi. Bu sistem sayesinde döviz mevduat sahipleri, dövizlerini Türk Lirasına çevirerek KKM hesaplarına yatırabiliyor ve TCMB'nin belirlediği yüksek faiz oranlarından faydalanabiliyordu. Bu sayede döviz talebi kontrol altına alınmaya çalışılıyor ve kur baskısı azaltılmaya çalışılıyordu.
Ancak, KKM sistemi beraberinde Hazine'ye ek yük getirdi. TCMB'nin KKM hesaplarına ödediği yüksek faizler, Hazine'nin bütçe açığını artırıyor ve borçlanma maliyetlerini yükseltiyordu. Ayrıca, KKM sistemi yerel yatırımcılar ve uluslararası finans kuruluşlarının TCMB'ye olan güvenini de zedeliyordu.
Bu nedenle, TCMB'nin yeni yönetimi, KKM sisteminin boşaltılması için çeşitli adımlar atmaya başladı. Banka, Haziran ayında politika faizini yüzde 12'den yüzde 15'e çıkartarak döviz mevduatından Türk Lirası mevduata geçişi teşvik etti. Ayrıca, KKM hesaplarına uygulanan faiz oranlarını kademeli olarak düşürdü. Temmuz ayında yüzde 12'den yüzde 10,5'e indirilen faiz oranları, Ağustos ayında da yüzde 9'a çekildi.
TCMB'nin bu adımları sonucunda, KKM hesaplarının toplam mevduat içindeki payı azalmaya başladı. Haziran ayında 150 milyar TL olan KKM hesapları, Temmuz ayında 130 milyar TL'ye geriledi. Ağustos ayında ise bu rakamın daha da düştüğü tahmin ediliyor.
Buna ek olarak, TCMB, dövizden dönüşümlü KKM hesapları için yüksek mevduat faizi sunan bankalarla işbirliği yaparak KKM havuzundaki dövizleri hızla eritmeye çalışıyor. Bu, KKM sisteminin etkisini azaltma ve Türk Lirası mevduatı artırma çabasının bir parçası olarak görülüyor. Özellikle 1 milyon liranın üzerinde dövizi olanlar için sunulan rekor düzeydeki mevduat faizleri, yatırımcıların KKM'den çıkışlarını hızlandırması bekleniyor.
Ancak, yüksek enflasyon ve ekonomik belirsizlikler, TCMB'nin politika faizlerini doğrudan yükseltememesine neden oluyor. Bu nedenle, TCMB, bankalara örtülü olarak "mevduat faizlerini yükseltin" mesajını iletiyor. Bu süreç, KKM sistemi ve döviz dönüşümleri konusunda önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor ve Türkiye ekonomisinin geleceği üzerinde etkili olacak gibi görünüyor.