Ukrayna'da Sıkışan Rusya balkanlarda azınlık kartını açtı

Ukrayna savaşında beklediği hızlı ve çözüme ulaşamayan Rusya azınlık kartını kullanmaya devam ediyor. Avrupa'nın petrol ve Doğal gaz ihtiyacını karşılama ihtimali olan Ortadoğu ülkelerinde aniden bozulan ittifaklar ve ortaya çıkan karışıklıklara Avrupa'nın göbeğinde balkanlarda eklenmek üzere.

Uzun süredir saçma sebeplerle gerilen Kosova'nın Zvecan kasabasında göstericilerin yeni seçilen etnik Arnavut belediye başkanının ofisine girmesini engellemeye çalışması üzerine çatışma çıktı. Bir polis aracı ateşe verildi ve kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullanıldı.

Kosova'nın kuzeyinde Sırpların çoğunlukta olduğu bir kasabada küçük bir grup gösterici ile polis arasında çıkan çatışmanın ardından Sırbistan Cuma günü ordusunu alarma geçirdi ve bazı birliklerin Kosova sınırına yaklaşması emrini verdi.

Savunma Bakanı Milos Vucevic canlı bir televizyon yayınında yaptığı açıklamada, "(Birliklerin) Kosova sınırına acilen hareket etmesi emredildi" dedi. "Kosova'daki Sırp toplumuna yönelik terörün devam ettiği açıktır."

Haber ajanslarının bildirdiğine göre polis, Kosova'nın Zvecan kasabasındaki belediye binalarının önünde toplanan ve yeni seçilen etnik Arnavut belediye başkanının ofisine girmesini engellemeye çalışan Sırpları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı.

İnternette yayınlanan çeşitli videolarda silah sesleri ve şok bombaları duyuluyor ve birkaç araba ateşe veriliyor.

Bir hastane yetkilisi Danica Radomirovic yerel medyaya yaptığı açıklamada, çatışmalarda yaklaşık 10 kişinin hafif yaralandığını söyledi.

Polis, beş polis memurunun göstericiler tarafından atılan ses bombaları ve diğer sert cisimlerle yaralandığını söyledi.

Tanjug haber ajansı, Kosova'daki NATO barış gücü misyonundan birkaç aracın Zvecan'ın merkezine geldiğini söyledi.

Kosova polisi olaylarla ilgili yorum yapmazken, sadece polis memurlarının yeni seçilen belediye başkanlarının binalarına ulaşmalarına yardımcı olduklarını doğruladı.

Almanya ve ABD şiddeti kınadı

İngiltere, Fransa, İtalya, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri Kosovalı yetkililere durumu yatıştırma çağrısında bulundu.

İngiliz hükümetinin internet sitesinde yayınlanan ortak açıklamada, "İtidal çağrımıza rağmen Kosova'nın kuzey Kosova'daki belediye binalarına zorla girme kararını kınıyoruz" denildi.

"Kosova makamlarını derhal geri adım atmaya ve gerilimi azaltmaya ve EULEX (AB misyonu) ve KFOR (NATO'nun Kosova'daki misyonu) ile yakın koordinasyon içinde olmaya çağırıyoruz."

"Sırbistan'ın Kosova sınırındaki Silahlı Kuvvetlerinin hazırlık seviyesini arttırma kararından endişe duyuyor ve tüm taraflara kışkırtıcı söylemlerden kaçınarak azami itidal çağrısında bulunuyoruz."

Daha önce ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Kosova'nın eylemlerinin ABD ve Avrupa tavsiyelerine aykırı olduğunu ve "gerilimi keskin ve gereksiz bir şekilde tırmandırdığını, Kosova ile Sırbistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesine yardımcı olma çabalarımızı baltaladığını ve Kosova ile ikili ilişkilerimiz üzerinde sonuçları olacağını" söyledi.

Tüm taraflara "gerilimi alevlendirecek ve çatışmayı teşvik edecek her türlü eylemden kaçınmaları" çağrısında bulundu.

Tartışmalı seçimlerin ardından huzursuzluk

Kosova'da 23 Nisan'da yapılan erken seçim büyük ölçüde etnik Sırplar tarafından boykot edildi ve sadece etnik Arnavut veya diğer küçük azınlık temsilcileri belediye başkanlıklarına ve meclislere seçildi.

Kosova'nın kuzey bölgesindeki Sırplar, Kosova Savaşı'nın sona ermesinden neredeyse on yıl sonra 2008'de Kosova'nın Sırbistan'dan bağımsızlığını ilan etmesini kabul etmiyor. Belgrad'ı hala başkentleri olarak görüyorlar.

Etnik Arnavutlar Kosova nüfusunun %90'ından fazlasını oluştururken, 50,000 kadar Sırp sadece kuzey bölgesinde çoğunlukta.

Sırp ordusu son yıllarda Kosova ile yaşanan gerginlikler nedeniyle birçok kez alarm durumuna geçirildi - son olarak Aralık ayında Sırpların eski bir polisin tutuklanmasını protesto etmek için barikatlar kurması üzerine.

ABD-AB destekli bir plan Mart ayında Kosova ve Sırbistan hükümetleri tarafından sözlü olarak kabul edilmiş ve Priştine'deki hükümetin nihai yetkiyi elinde tutmasıyla birlikte yerel Sırplara daha fazla özerklik tanınarak gerilimin azaltılması amaçlanmıştı.

Belgrad'da Vucic yanlısı protesto planlanıyor

Kosova'daki çatışmalar, Cuma günü on binlerce kişinin Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da bir araya geldiği Sırp hükümeti yanlısı planlı bir protestoyu gölgede bıraktı.

Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, ülkeyi sarsan iki toplu katliamın tetiklediği krizin ortasında otokratik yönetimine karşı eşi benzeri görülmemiş bir isyanla karşı karşıya.

Vuçiç'in "Sırbistan tarihinin en büyük mitingi" olarak adlandırdığı çağrıya yanıt veren ve çoğu Vuçiç'in portresinin yer aldığı aynı tişörtleri giyen destekçileri, Balkan ülkesinin dört bir yanından ve komşu Kosova ve Bosna'dan otobüslerle Belgrad'a taşındı.

Ülkedeki muhalefet Vuçiç'i bölünme ve umutsuzluk tohumları ekmekle suçluyor ve bunun dolaylı olarak 3 ve 4 Mayıs'taki kitlesel silahlı saldırılara yol açtığını söylüyor.

Silahlı saldırılarda çoğu okul arkadaşı tarafından vurulan öğrenciler olmak üzere 18 kişi ölmüş, 20 kişi de yaralanmıştı.

Miting sırasında Vuçiç'in Sırp İlerleme Partisi'nin başından ayrılacağını ve ülkedeki tüm "vatansever güçleri" birleştirecek bir "hareket" kuracağını açıklaması bekleniyor.

Vuçiç ayrıca Eylül ayında yeni bir parlamento seçimi yapılması çağrısında bulunabilir ki muhalefet bunu engellemeye çalışabilir.