UKRAYNA SAVAŞI: NÜKLEER SANTRAL VURULACAK SUÇLU ARANIYOR
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ile başlayan savaş Rus ordusunun başarısızlığı ve Ukrayna tarafının görece kazanım elde etmeye başlaması her iki tarafında Dünya kamuoyunu Nükleer felaket ile korkutma noktasına getirdi.
Nükleer silahları kullanamayacağı artık sivil halk tarafından bile anlaşılan savaşta eldeki tek koz “yanlışlıkla” nükleer santralin vurulması oldu ancak sorun suçun kime kalacağı noktasında kilitleniyor. Böyle bir felakette dünyanın vereceği tepkiden çekinen Kiev ve Moskova birbirlerini nükleer santrale saldırı planlamakla suçluyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskyy Fransız mevkidaşı Emmanuel Macron'a Rusya'nın Zaporizhzhia nükleer santralinde "tehlikeli provokasyonlar" düzenlemeyi planladığını söyledi.
Twitter’da yayınladığı mesajda, “Meslektaşımı işgal birliklerinin Zaporizhzhia NGS'de (Nükleer Enerji Santrali) tehlikeli provokasyonlar hazırladıkları konusunda uyardım. IAEA ile birlikte durumu azami kontrol altında tutma konusunda mutabık kaldık" diye yazdı.
Salı günü Ukrayna ve Rusya birbirlerinin Avrupa'nın en büyük nükleer tesisine saldırı planladığını iddia etti. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, santraldeki iki güç ünitesinin dış çatısına "patlayıcı cihazlara benzer yabancı cisimler" yerleştirildiğini açıkladı ancak iddialara göre iyi korunan santrale bu cihazlar nasıl yerleştirildi veya “Patlayıcı cihaz benzeri” cihaz ne anlama geldiği konusunda bir açıklama yapılmadı.
Rus atom enerjisi kurumu Rosenergoatom'un başkan danışmanı Renat Karchaa ise devlet televizyonunda yaptığı açıklamada Kiev'in nükleer santrali bombalamayı ve aynı zamanda nükleer atık içeren bir bomba atmayı planladığı uyarısında bulundu. Her iki iddiayı da destekleyecek herhangi bir kanıt sunulmadı veya bu bombanın nasıl atacağı konusunda bir bilgi açıklanmadı.
Rusya, Ukrayna'daki savaşın ilk aşamalarında santrali işgal etmişti. Geçtiğimiz yıl boyunca Rusya ve Ukrayna'nın birbirlerini santrali bombalamakla suçlamasıyla santral endişe odağı haline geldi.
Zaporizhzhia nükleer Santrali:
Zaporizhzhia nükleer enerji santrali Avrupa'nın en büyüğü ve 6,000 megawatt'a kadar elektrik üretme kapasitesine sahip. Santralde bir patlama meydana gelmesi halinde, Çernobil felaketinden 100 kat daha fazla radyasyon yayılabilir. Etkilenen alan çok büyük olacak ve potansiyel olarak rüzgarın şiddetine göre değişmekle birlikte yüzlerce kilometre uzağa taşınabilir.
Ancak Zaporizhzhia Çernobil’e oranla çok daha güvenli tasarıma sahip ve bu denli bir yıkımın olabilmesi için Soğutma sisteminin tamamen devreden çıkması ve ağır bombardıman ile santralin tamamen yok edilmesi gerekiyor.
Radyasyon türü:
Zaporizhzhia nükleer santralindeki bir patlamada yayılan radyasyon gama ışınları, beta parçacıkları ve nötronların bir karışımı olacaktır. Gama ışınları en nüfuz edici radyasyon türüdür ve hava ve diğer malzemeler yoluyla uzun mesafeler kat edebilirler. Beta parçacıkları daha az nüfuz eder, ancak yine de havada birkaç metre ilerleyebilirler. Nötronlar en az nüfuz eden radyasyon türüdür, ancak vücut tarafından emilirlerse çok zararlı olabilirler.
Radyasyon Hasarı:
Radyasyona maruz kalmanın etkileri doza bağlı olarak değişebilir, ancak bunlar kanser, genetik hasar ve ölümü içerebilir. Düşük dozlarda radyasyon bile kanser riskini artırabilir ve risk dozla birlikte artar.
En çok etkilenecek Ülkeler:
Zaporizhzhia nükleer santralindeki bir patlamadan etkilenen alan rüzgâr koşullarına bağlı olacaktır. Ancak, Ukrayna, Rusya, Belarus ve Romanya dahil olmak üzere Doğu Avrupa'daki ülkelerin en çok etkilenmesi muhtemel.
Çernobil ve Zaporizhzhia nükleer felaketleri için karşılaştırmalı tablosu:
Özellik | Çernobil | Zaporijhiya |
Reaktör sayısı | 4 | 6 |
Kaza tarihi | 26 Nisan 1986 | - |
Yayılan radyasyon miktarı | 50 ila 200 PBq | 100 ila 1000 PBq |
Etkilenmiş bölge | 300.000 km² | 1.000.000 km² |
Ölüm sayısı | 4.000 ila 9.000 | Bilinmeyen |
Uzun vadeli sağlık etkileri | Kanser, genetik hasar, doğum kusurları | Bilinmeyen |
Zaporizhzhia nükleer santralinden yayılacak radyasyonun ulaşacağı en uzak noktalar.
Ülke | Şehir | Mesafe | yayılan radyasyon |
Ukrayna | Dnipro | 70 km | 100 ila 1000 PBq |
Rusya | Rostov-na-Donu | 190 km | 10 ila 100 PBq |
Belarus | Gomel | 240 km | 1 ila 10 PBq |
Romanya | Yaş | 360 km | 0,1 ila 1 PBq |
Moldova | Kişinev | 400 km | 0,01 ila 0,1 PBq |